Nguyễn Công Hoan là ai? Ông có những đóng góp như thế nào đối với nền văn học nước nhà? Tìm hiểu thông tin chi tiết qua bài viết sau.
Nội dung trong bài này
Nguyễn Công Hoan là ai?
Nguyễn Công Hoan (1903-1977) là nhà văn tiêu biểu của văn học hiện thực phê phán Việt Nam giữa thế kỷ XX. Quê ông ở Xuân Cầu, tổng Xuân Cầu, huyện Văn Giang, phủ Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên). Sinh ra trong một gia đình quan lại xuất thân Nho học, từ nhỏ Nguyễn Công Hoan đã được nghe và thuộc rất nhiều câu thơ, câu đối và những giai thoại có tính chất trào lộng, châm biếm, đả kích tầng lớp quan lại. Điều này ảnh hưởng mạnh mẽ đến phong cách văn chương của ông sau này.
Ông có ba người em trai đều tham gia hoạt động cách mạng và giữ cương vị quan trọng là Nguyễn Công Miều (Lê Văn Lương) nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Nguyễn Công Bồng nguyên Phó Tổng Giám đốc Nha Công an và Nguyễn Công Mỹ nguyên Tổng Giám đốc đầu tiên của Nha bình dân học vụ.
Năm 1926, ông tốt nghiệp cao đẳng sư phạm, làm nghề dạy học ở nhiều nơi như Hải Dương, Lào Cai, Nam Định,… cho đến khi Cách mạng tháng Tám nổ ra.
Nguyễn Công Hoan cầm bút viết văn từ năm 17 tuổi. Hiện thực cuộc sống của một người trí thức yêu nước đã trở thành nguồn nguyên liệu quý giá để ông kiến tạo nên một “hệ thống hình tượng” trong các tác phẩm của mình.
Nhà văn Nguyễn Công Hoan có ba người con. Người con trai lớn Nguyễn Tài Khoái đã hy sinh trong kháng chiến chống Pháp. Người con trai còn lại của ông chính là Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Nguyễn Tài (tên khai sinh là Nguyễn Tài Đông), nguyên Thứ trưởng Bộ Công an. Người con gái út của ông, theo cha, chọn viết văn là công việc của đời mình, nay là nhà văn Lê Minh.
Ông đã có những đóng góp to lớn nào cho nền văn học Việt Nam?
Là nhà văn chuyên viết về mảng hiện thực phê phán, Nguyễn Công Hoan đã sáng tác hơn 200 truyện ngắn, gần 30 truyện dài và nhiều tiểu luận văn học.
Tác phẩm đầu tay của ông mang tên “Kiếp hồng nhan” được viết năm 1920. Tác phẩm này được Tản Đà thư điếm và cho xuất bản năm 1923. Một loạt các tác phẩm sau đó bao gồm: Hai thằng khốn nạn (1930), Người ngựa, ngựa người (1931), Xin chữa cụ Nghè (1932), Tắt lửa lòng (1933),…
Năm 1935 “Kép Tư Bền” được xuất bản. Tác phẩm miêu tả một cách “bình dị mà thiết thực” đời sống cũng như tâm tư của những hạng người bần cùng, dưới đáy, khiến người đọc dù vô sự đến mấy “cũng nghe thấy như bồi hồi man mác, cái bồi hồi man mác tự nhiên của một con người có chút tình đối với nhân loại”. Sau khi ra mắt, tác phẩm gây chấn động trên văn đàn, và là đề tài tranh luận của hai quan điểm nghệ thuật lúc bấy giờ: nghệ thuật vị nghệ thuật và nghệ thuật vị nhân sinh. Nguyễn Công Hoan trở thành cây bút sáng giá, tầm cỡ cùng các đồng nghiệp đương thời như Vũ Trọng Phụng, Khái Hưng, Nhất Linh, Ngô Tất Tố.
Sau Kép Tư Bền, nhà văn Nguyễn Công Hoan tiếp tục sáng tác nhiều tác phẩm cũng theo hướng hiện thực phê phán và được công chúng và các nhà phê bình văn học đánh giá cao: Oẳn tà roằn (1937), Tiểu thuyết Bước đường cùng (1938), Cái Thủ Lợn (1939)…
Từ năm 1945-1950, nhà văn Nguyễn Công Hoan tham gia viết báo cho các tờ báo như: Quân nhân học báo, báo Giáo dục nhân dân. Ông còn là nhà biên soạn sách giáo khoa và sách Sử Việt Nam, dùng cho lớp 7 hệ 9 năm.
Sau năm 1954, Nguyễn Công Hoan đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam khóa đầu tiên từ năm 1957-1958 . Ông còn là ủy viên Ban Thường vụ trong Ban Chấp hành Hội nhà văn Việt Nam, là ủy viên Ban chấp hành Hội liên hiệp Văn học nghệ thuật Việt Nam, chủ nhiệm tuần báo Văn (tiền thân của báo Văn nghệ).
Nhà văn Nguyễn Công hoan từng gia nhập Vệ quốc quân, làm biên tập viên báo Vệ quốc quân, làm giám đốc trường Văn hóa quân nhân và chủ nhiệm kiêm biên tập tờ Quân nhân học báo.
Trong từ điển bách khoa Việt Nam, Nguyễn Công Hoan được đánh giá là ngọn cờ đầu của văn học hiện thực phê phán Việt Nam. Ông đến với chủ nghĩa hiện thực bằng văn học trào phúng. Từ những truyện đầu tiên, ông đã tìm đề tài trong những người nghèo khổ, cùng khốn của xã hội. Đa số nhân vật phản diện của ông đều thuộc tầng lớp thượng lưu giàu có và quan lại, cường hào. Toàn những cảnh xấu xa, bỉ ổi, những chuyện bất công, ngang ngược, những con người ghê tởm, đáng khinh bỉ. Nguyễn Công Hoan tạo ra những tình huống bất ngờ, rồi phá lên cười và làm cho người khác cười theo, nhưng ngẫm lại thật thương tâm đau xót.
Ông đã đạt được những giải thưởng và vinh danh gì trong sự nghiệp của mình?
Năm 1936, truyện dài “Tắt lửa lòng” của nhà văn Nguyễn Công Hoan đã được soạn giả nổi tiếng Trần Hữu Trang chuyển thể thành vở cải lương nổi tiếng Lan và Điệp.
Nhà văn Nguyễn Công Hoan là một trong số nhân vật Việt Nam có mặt trong cuốn Từ điển Bách khoa toàn thư của Liên Xô từ thập niên 1960.
Năm 1996, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật
Tên tuổi của ông sau này đã được dùng để đặt tên cho 1 con đường ở Hà Nội (đường Nguyễn Công Hoan nằm đoạn giữa hai phố Ngọc Khánh và Nguyễn Chí Thanh). Tại thành phố Đồng Hới, Quảng Bình có con đường mang tên Nguyễn Công Hoan ở phường Bắc Lý. Tên ông được đặt tên trường Trường THPT Nguyễn Công Hoan tại Hưng Yên.
Những thông tin về cuộc đời, sự nghiệp, những đóng góp của nhà văn Nguyễn Công Hoan đã được bài viết giải đáp tương đối đầy đủ. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.
